Lục Vị Kỷ Cúc là bài thuốc cổ phương xuất phát từ Lục Vị Địa Hoàng Hoàn, được gia thêm Kỷ tử và Cúc hoa, nhằm bổ Can Thận, ích tinh huyết, minh mục, dưỡng âm thanh hư hỏa.
Theo Y Học Tâm Ngộ của Trương Cảnh Nhạc, bài này chuyên trị các chứng Can Thận âm hư, Can dương hư thăng, biểu hiện: mắt mờ, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, lưng gối mỏi yếu, đầu choáng, miệng khô, họng rát.
Bài gồm tám vị: Thục địa, Sơn thù, Hoài sơn, Đơn bì, Bạch linh, Trạch tả, Câu kỷ tử, Cúc hoa.
Bài thuốc lấy gốc từ phép “bổ trung hữu tả, tả trung hữu bổ”, âm dương điều hòa, khí huyết tương sinh, giúp làm sáng mắt, dưỡng tinh huyết, cường gân cốt, thích hợp cho người mắt mờ, hoa mắt do Can Thận âm hư, hoặc người cao tuổi suy yếu, mắt kém, ù tai, đau lưng, gối mỏi, di tinh.
Hình ảnh minh họa các vị thuốc trong bài Lục Vị Kỷ Cúc
Bài thơ để dễ thuộc để ghi nhớ:
Thục, Sơn, Sơn Thù dưỡng thận âm,
Đơn bì, Linh, Trạch tả thấp ngầm.
Thêm Kỷ, Cúc hoa minh Can Mục,
Âm sinh dương dưỡng, khí an tâm.
Thành phần, công dụng, chủ trị, cách dùng
Thành phần:
- Thục địa 12g
- Hoài sơn 12g
- Sơn thù 08g
- Đơn bì 12g
- Bạch linh 10g
- Trạch tả 10g
- Câu kỷ tử 10g
- Cúc hoa 10g
Công dụng: tư Thận, dưỡng Can
Chủ trị: huyết áp cao (Can hỏa vượng)
Giải thích từng vị thuốc trong bài Lục Vị Kỷ Cúc
Thục địa - tư Thận, bổ huyết ích tủy - QUÂN
Hoài sơn - tư Thận, bổ Tỳ sinh tân chỉ khát - QUÂN
Sơn thù - tư Thận, ích Can sáp tinh - THẦN
Câu kỷ tử - nhuận Phế tư Thận ích tinh - THẦN
Đơn bì - tả Can hỏa thanh huyết nhiệt - TÁ
Bạch linh - lợi thủy, thẩm thấp ở Tỳ - TÁ
Cúc hoa - bình Can giáng hỏa - TÁ
Trạch tả - thanh thấp nhiệt BQ, giáng trọc - SỨ
Lưu ý khi dùng Bài Lục Vị Kỷ Cúc
1. Không dùng cho người Tỳ Vị hư yếu, thấp trệ, đờm nhiều.
Bài có Thục địa và Kỷ tử tính tư nhuận, dễ gây đầy bụng, trướng hơi nếu người dùng tiêu hóa kém. Trường hợp này nên giảm Thục địa, hoặc gia Sa nhân, Trần bì để kiện tỳ, hành khí.
2. Không phù hợp cho người Dương hư, hàn nhiều, sợ lạnh.
Vì bài thiên về bổ âm, giáng hỏa, nếu dùng cho người dương hư sẽ khiến bệnh nặng thêm — biểu hiện như lạnh tứ chi, tiểu trong dài, mệt mỏi, tiêu chảy.
3. Phụ nữ đang hành kinh hoặc huyết hư nặng cần thận trọng.
Cúc hoa có tính lương, nếu dùng sai thời điểm dễ làm chậm kinh hoặc đau bụng kinh, nên điều chỉnh liều lượng hoặc ngưng trong kỳ hành kinh.
4. Không nên dùng dài ngày khi mắt đã sáng, âm đã phục.
Khi các triệu chứng hoa mắt, ù tai, mỏi lưng, khô họng đã giảm rõ, nên ngưng thuốc hoặc chuyển sang Lục Vị Hoàn thông thường để dưỡng âm nhẹ, tránh tổn dương khí.
⚠️Chú ý:
Thông tin về bài thuốc Lục Vị Kỷ Cúc chỉ mang tính chất tham khảo, nhằm mục đích cung cấp kiến thức Y học cổ truyền cho người đọc. Nội dung này không thay thế cho việc chẩn đoán, kê đơn hay điều trị y khoa.
Việc sử dụng bài thuốc cần có sự thăm khám và chỉ định của thầy thuốc có chuyên môn. Người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, phối ngũ hoặc thay đổi liều lượng. Tác giả không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ rủi ro nào phát sinh từ việc tự ý áp dụng thông tin trong bài viết này.
Người viết bài: Hồ Viết Cân (www.hovietcan.com)
){kind=link}
0 Nhận xét