Trong hành trình làm thầy thuốc, việc chẩn đoán đúng bệnh chính là bước đầu quan trọng, là nền tảng để điều trị hiệu quả. Và để có một chẩn đoán chính xác, người thầy thuốc không thể rời xa nghệ thuật khám lâm sàng – nơi đôi tay, đôi mắt và cả sự tinh tế của người thầy được phát huy tối đa.
Trong lĩnh vực Y học hiện đại cũng như Y học cổ truyền, các nghiệm pháp lâm sàng là những kỹ thuật đơn giản nhưng vô cùng quan trọng giúp xác định tổn thương, định khu, định hướng chẩn đoán và đánh giá mức độ bệnh lý. Từ đau vai gáy, thoát vị đĩa đệm, tổn thương thần kinh, cho đến những bất thường về khớp, cột sống, tủy sống... tất cả đều có thể được phát hiện qua các nghiệm pháp nếu người thầy thuốc sử dụng đúng lúc và đúng cách.
📌 Nội dung bài viết này bao gồm:
Hướng dẫn thực hiện từng nghiệm pháp một cách rõ ràng, dễ hiểu, có hình minh họa (nếu cần).
Ý nghĩa lâm sàng của từng nghiệm pháp: giúp định hướng chẩn đoán gì, bệnh gì, tổn thương ở đâu.
Lưu ý khi thực hiện, cách quan sát và diễn giải kết quả.
Ứng dụng trong lâm sàng đối với một số tình huống cụ thể như: đau thần kinh tọa, chèn ép rễ thần kinh, viêm quanh khớp vai, tổn thương tủy sống, viêm khớp, và nhiều bệnh lý khác.
📚 Một số nghiệm pháp được giới thiệu:
1. Nghiệm pháp Lasègue
Kiểm tra sự căng dây thần kinh tọa, dùng trong đánh giá thoát vị đĩa đệm thắt lưng.
👉 Dấu hiệu dương tính cho thấy có khả năng chèn ép rễ thần kinh L5, S1.
2. Nghiệm pháp Spurling
Dùng để phát hiện bệnh lý rễ thần kinh cổ do thoái hóa hoặc thoát vị đĩa đệm cổ.
👉 Khi ép đầu bệnh nhân và nghiêng về bên đau, nếu gây đau lan theo chi trên – nghiệm pháp dương tính.
3. Nghiệm pháp Hawkins – Kennedy
Kiểm tra hội chứng chèn ép dưới mỏm cùng – thường gặp trong viêm quanh khớp vai.
👉 Đau khi xoay trong vai là dấu hiệu gợi ý tổn thương gân chóp xoay hoặc chèn ép mỏm cùng.
4. Nghiệm pháp Jobe (Empty Can Test)
Đánh giá cơ trên gai (supraspinatus).
👉 Đau hoặc yếu khi nâng tay – nghi ngờ rách gân chóp xoay.
5. Nghiệm pháp Palm-Up Test (Speed's test)
Dùng để đánh giá viêm gân nhị đầu dài.
👉 Đau phía trước vai khi kháng lực – nghi ngờ viêm gân nhị đầu.
6. Nghiệm pháp Neer
Đưa tay bệnh nhân lên cao – nếu đau tức khắc ở vai, gợi ý hội chứng chèn ép khoang dưới mỏm cùng.
7. Nghiệm pháp Romberg
Một nghiệm pháp kinh điển trong thần kinh học – đánh giá thăng bằng và cảm giác sâu.
👉 Đứng nhắm mắt mà mất thăng bằng – có thể gợi ý tổn thương cột sau tủy sống hoặc tiểu não.
8. Nghiệm pháp Mingazzini / Barré
Giúp phát hiện liệt nhẹ ở chi trên hoặc chi dưới – thường dùng trong đánh giá liệt nửa người do đột quỵ.
9. Nghiệm pháp Schober
Đo độ linh hoạt cột sống thắt lưng – dùng để theo dõi viêm cột sống dính khớp hoặc thoái hóa.
10. Nghiệm pháp Drawer Test (Ngăn kéo)
Đánh giá độ vững của dây chằng gối – thường dùng trong chấn thương thể thao.
Và còn nhiều nghiệm pháp quan trọng khác sẽ được trình bày chi tiết trong từng phần. Bài viết này không chỉ nhằm giúp bạn ghi nhớ tên các nghiệm pháp, mà quan trọng hơn, là hiểu sâu bản chất, biết cách thực hiện đúng, và áp dụng linh hoạt trong từng hoàn cảnh lâm sàng.
🎯 Đối tượng sử dụng:
- Sinh viên Y, YHCT, Y sĩ đa khoa.
- Bác sĩ lâm sàng – muốn củng cố lại tay nghề.
- Người học Đông Tây y kết hợp – muốn hiểu ứng dụng thực tế của từng nghiệm pháp.
💬 Nếu bạn mong muốn học y không chỉ bằng sách, mà bằng con tim và trải nghiệm, thì khám lâm sàng là nơi để bắt đầu.
Bởi lẽ, không có máy móc nào thay thế được ánh mắt tinh anh và đôi tay kinh nghiệm của người thầy thuốc.
👉 Download file PDF tổng hợp các nghiệm pháp: TẠI ĐÂY.
Xem thêm các bài viết tại:
28 Loại Mạch Trong Đông Y: Tiếng việt - Tiếng Anh - Tiếng
Hoa - Giải Nghĩa
https://www.hovietcan.com/2025/04/cac-loai-mach-trong-dong-y.html
300+ Thuật Ngữ Tiếng Anh Chuyên Ngành Y Học Cổ Truyền:
Tra Cứu & Ứng Dụng
https://www.hovietcan.com/2025/04/thuat-ngu-tieng-anh-chuyen-nganh-yhct.html
0 Nhận xét