Lục Vị Hoàn: chủ trị huyết áp cao, tiểu đường, suy nhược thần kinh

Lục Vị Hoàn là bài thuốc trứ danh do Tiền Ất (thời Tống) sáng chế, được ghi trong “Nhi Đồng Dược Chứng Trực Quyết”. Bài gồm sáu vị: Thục địa, Sơn thù, Sơn dược, Trạch tả, Phục linh, Đan bì – biểu trưng cho pháp bổ âm mà không trệ, tả hỏa mà không thương âm.

Chủ trị các chứng Thận âm hư như: lưng gối mỏi yếu, đầu choáng, tai ù, di tinh, mồ hôi trộm, sốt nhẹ về chiều, miệng khô họng ráo, tiểu tiện sẻn đỏ.

Trong y lý cổ truyền có câu: “Thận vi tiên thiên chi bản, âm thường bất túc tắc dương vô dĩ hóa.”

Bởi vậy, Lục Vị Hoàn được xem là bổ pháp căn bản, giúp dưỡng âm, sinh tinh, điều hòa âm dương, bồi bổ căn nguyên của ngũ tạng.

Đây là bài thuốc mẫu mực, làm nền tảng cho hàng chục phương gia giảm nổi tiếng về sau như Bát Vị Hoàn, Tri Bá Địa Hoàng Hoàn, Tả Quy Hoàn, Hữu Quy Hoàn… minh chứng cho giá trị trường tồn của Y lý Tiền Ất trong dưỡng sinh và trị bệnh.

Hình ảnh minh họa các vị thuốc trong bài Lục Vị Hoàn

Bài thơ để dễ thuộc để ghi nhớ:

Thục địa tư âm bổ Thận tiên,

Hoài sơn, Sơn thù cố Tinh nguyên.

Đơn bì, Trạch tả tả hư hỏa,

Linh nhẹ thông tỳ, thủy mạch hiền.

Thành phần, công dụng, chủ trị, cách dùng

Thanh phần:

• Thục địa 12g
• Hoài sơn 12g
• Sơn thù 08g
• Mẫu đơn bì 12g
• Bạch linh 10g
• Trạch tả 10g

Công dụng: tư âm, bổ Thận

Chủ trị: huyết áp cao, tiểu đường, suy nhược thần kinh

Giải thích từng vị thuốc trong bài Lục Vị Hoàn

Thục địa - tư Thận, bổ huyết ích tủy - QUÂN

Hoài sơn - tư Thận, bổ Tỳ sinh tân chỉ khát - QUÂN

Sơn thù - tư Thận, ích Can sáp tinh - THẦN

Đơn bì - tả Can hỏa thanh huyết nhiệt - TÁ

Bạch linh - lợi thủy, thẩm thấp ở Tỳ - TÁ

Trạch tả - thanh thấp nhiệt BQ, giáng trọc - SỨ

Lưu ý khi dùng Bài Lục Vị Hoàn

• Không nên dùng cho người thấp nhiệt nội thịnh, ăn kém, đầy bụng, đi lỏng, vì Thục địa tính nê trệ, dễ làm trở Tỳ.
• Người Thận dương hư (sợ lạnh, tay chân lạnh, mặt trắng, tiểu nhiều, lưng mỏi nặng) không nên dùng đơn độc, cần gia phụ tử, nhục quế để ôn dương hóa khí.
• Phụ nữ đang hành kinh hoặc băng huyết chưa cầm, không nên dùng sớm, vì tính của bài thiên về tư âm, dễ trở huyết hành.
• Khi dùng lâu dài nên gia giảm tùy chứng, ví như âm hư hỏa vượng gia Tri mẫu, Hoàng bá, hoặc âm hư kiêm huyết hư gia Đương quy, Bạch thược để đạt hiệu quả tốt nhất.

⚠️Chú ý:

Thông tin về bài thuốc Lục Vị Hoàn chỉ mang tính chất tham khảo, nhằm mục đích cung cấp kiến thức Y học cổ truyền cho người đọc. Nội dung này không thay thế cho việc chẩn đoán, kê đơn hay điều trị y khoa.

Việc sử dụng bài thuốc cần có sự thăm khám và chỉ định của thầy thuốc có chuyên môn. Người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, phối ngũ hoặc thay đổi liều lượng. Tác giả không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ rủi ro nào phát sinh từ việc tự ý áp dụng thông tin trong bài viết này.

Người viết bài: Hồ Viết Cân (www.hovietcan.com)

Nguồn tham khảo: nhiều nguồn uy tín